Yenidoğan Bebekte Uyku 
Çevresel faktörler:
- Işık ve ses gibi çevresel uyaranlar, bebeklerin vücutlarındaki kortizol seviyesinin yükselmesine neden olarak stresin artmasına ve huzursuz olmalarına yol açmaktadır. Eğer bebek gün boyunca aşırı sese ve ışığa maruz kalmışsa bu durum uyku düzenini doğrudan etkileyecektir. Fazla aydınlık veya gürültülü ortamlar, bebeklerde uyumama sebepleri arasındadır.
Kolik bebek sendromu:
- Özellikle 4 aydan küçük bebeklerde sıklıkla görülen kolik bebek sendromu, bebeğin gaz sancısı veya farklı bir sebepten kaynaklı olarak günde 3-4 saati aşan ağlama nöbetleri yaşaması durumudur. Bu sorun, uyku düzenini bozarak uyumamaya neden olmaktadır.
YENİ DOĞAN BEBEĞİN UYKU DÜZENİ NASIL SAĞLANIR?
Bu kısımda sizleri yeni doğan bebeğiniz için uygulayacağınız doğru ve sağlıklı uyku eğitimi yöntemleri hakkında bilgilendireceğim.1- Uyku Öncesi Rutini Oluşturun
Bebeğinize ilk günden itibaren bir rutin oluşturun. Böylece bebeğiniz tekrarlar sayesinde ve zaman içerisinde uyku zamanının geldiğini anlayacaktır.2- Kundaklama
Yeni doğan bebekler ilk 3 veya 4 ay yani kendi kendilerine dönme becerisi elde edene kadar kundaklanmaya ihtiyaç duyarlar. Bu hem yeni doğan bebeklerin istemsiz kol hareketlerinde yüzünden uyanmalarını engeller, hem Moro refleksi dediğimiz (düşme refleksini) saf dışı bırakır hem de anne karnındaki sarmalanmışlık hissi ile bebeklerin daha huzurlu uyumalarını sağlar.3- Doğru Zamanlama
Yukarıda da bahsettiğim gibi bebeğinizin gündüz saatlerinde iki uyku arasında uyanık kalabilecekleri süre 45 dakika ile 1 saattir. Bu saatlerde bebeğinizi uyutmak çok daha kolay olacaktır.4- Gece ve Gündüz Ayırımı Yapmak
Bebekler ilk doğdukları andan itibaren gece ve gündüz ayırımı yapamamaktadır. Bunu onlara bizim öğretmemiz gerekmektedir. Bunun için gün içerisinde bebeğinize mutlaka temiz hava aldırın. Günlük işlerinize bebeğinizi de dahil edin. Bebeğiniz gece-gündüz ayırımı yapana kadar gündüz uykularını aydınlık bir ortamda; gece uykularını ise karanlıkta yaptırın.5- Uyanıkken Yatağa Koymaya Başlayın
Biliyorum yeni doğan bebekler çok uykulu olurlar. Bu nedenle memede ve kucakta uyuma ihtimalleri oldukça fazladır. Ancak hedefiniz üstteki önerileri de kullanarak bebeğinizi en azından günde bir kez yatağına uykulu ancak uyanıkken koymak olmalı. Sonra bu konuda ustalaştıkça bebeğinizi hep beşiğine uyanıkken yatırmaya başlayabilirsiniz. Bu şekilde bebeğiniz doğal sürecinde uykunun yatak-beşik ile bağlantı ve ilişkisini zihninde kurmaya başlayacaktır.Biliyorum ki, bir çok yeni anne ve baba için iyi bir gece uykusu bir çölün ortasında görülen vahadan bile daha değerlidir. Bebeğiniz daha bir süre gece boyunca kesintisiz bir uykuya kavuşacak olgunlukta olamayacaktır. Ancak en başından bebeğinize sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak konusunda çalışırsanız, bebeğinizin aylar hatta haftalar içerisinde uykusunun olumlu yönde geliştiğini görebilirsiniz.Gaz sancısı:
- İlk 4-5 ay içerisinde daha yoğun yaşanan bir diğer sıkıntı da gaz sancısıdır. Sindirim sisteminin tam gelişmemesi, şiş bir karına ve ortaya çıkan gazın bebekte şiddetli ağrılar oluşturmasına sebep olur. Bebeklerde yoğun gaz sancıları uyumaya karşı koymalarına neden olabilir. Bu nedenle her beslenme sonrası mutlaka bebeğin gazı çıkarılmalıdır. Gerekiyorsa uyku öncesi gaz masajı yapılarak bebek rahatlatılmalıdır.
Açlık hali:
- Yavrunuzun karnının aç olması, uykuya geçişini zorlaştıran bir etkendir. Aç olan bebek karnı doyurulmadan uyumak istemeyecektir. Ayrıca uyusa dahi acıktığı için sık aralıklarla uyanacaktır. Bu da onun uyku kalitesini ciddi derecede bozan ve daha fazla huzursuzlanmasına neden olan bir durumdur. Eğer bebeğinizin karnı açsa onu uyutmaya çalışmamalı, önce karnını doyurmalı, ondan sonra uyku rutinini uygulamalısınız. Bu aşamada özellikle yenidoğanların mide kapasitelerinin küçük olması sebebiyle sık aralıklarla beslenmesi gerektiği de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Altının kirli olması:
- Miniğinizin alt bezi kirliyse, bezi çok dolduğu için şişmiş ve sıkıp onu rahatsız etmiş olabilir. Ayrıca bezinin teninde bıraktığı ıslak histen rahatsızlık duyduğu için huzursuzluğu artabilir ve uykuya geçişi zorlaşabilir. Bu yüzden aynı açlık konusunda olduğu gibi alt bezi değişimi de uyku rutini arasında mutlaka olmalıdır ve bebek temiz bez ile uykuya geçmelidir.
Yenidoğan dönemi:
- Yenidoğan dönemindeki bebekler uyumada daha fazla zorluk çekebilirler. Anne karnındaki ortama özlem duymak, dış dünyaya adapte olmaya çalışmak, gece ve gündüz ayrımının olmaması gibi nedenler yenidoğanların uykusuzluk çekmesine yol açabilir. Yavrunuz büyüdükçe uyku düzeni de yerine oturmaya başlayacaktır. O zaman gelene kadar bebeğe beyaz gürültü oluşturarak özlediği ortamı hatırlaması ve daha rahat uyuması sağlanabilir.
Aşırı yorgun olması:
- Yorulan bebeğin kolay uykuya dalacağı düşüncesi, anne babaların yanlış bildiği oldukça hatalı bir tutumdur. Çünkü yaşadıkları yorgunluk dayanıklılıklarını azaltır ve onları daha tahammülsüz hissetmeye teşvik eder. Yorulan bebek daha fazla mızmızlanır, ağlar ve uykuya direnç göstermeye başlar. Yorulmuş bebeklerin uykuya geçme süresi, yorgunlukları arttıkça artış gösterir. Bu sebeple çabuk uyusun, kolay uyusun diye düşünüp bebeği daha fazla yormamak ve uyku sinyalleri fark edildiğinde uyumasına yardımcı olmak gerekir.
Atak haftaları:
- Büyüme atakları bebeklerde huysuzluğun arttığı dönemlerdir. Miniğiniz gelişiminde yeni bir kilometre taşı kazanır. Kazanılan her yeni beceri, bebeği uykuya direnmeye yönlendirir. Atak haftası bitince uyku düzeni de eski haline döner.
Diş çıkarma dönemi:
- Bebeklerde diş çıkarma dönemleri sancılı geçebilir. Damaklarda hassasiyet oluşur, sancı ve ağrı yaparak iştahsızlık, ateş, uykusuzluk gibi şikâyetler meydana getirir. Uykusuz bebek, diş çıkarıyor olabilir. Salya miktarı arttıysa, emerken veya mama yerken ağlıyorsa, elini sürekli ağzına götürüyor bir şeyleri ısırmaya çalışıyorsa yavrunuz uyku reddi de yaşayabilir.
Uyku vaktinin kaçması:
- Eğer bebeğin uyku saati gecikmiş, yatması gereken vakitte yatamamışsa bu durum onun daha fazla gerilmesine ve uyuyamamasına sebep olur.
Erken uykuya gidiş:
- Nasıl ki uykusu gelmeyen birinin yatmaya gitmesi beklenmeyen bir durumsa bebeklerde de durum aynı. Yavrunuzun henüz uykusu gelmemişse uyumaya karşı direnç gösterecek hatta siz onu uyutmak için zorladıkça daha fazla huzursuzlanacaktır. Buradaki en doğru hareket, bebeğin uyku saatlerini ve işaretlerini takip ederek ona göre hareket etmektir.
Gündüz uyku süresinin fazlalığı:
- Bebeklerin günlük toplam uyku süreleri bulundukları aya göre farklılık göstermektedir. Bebeğin bulunduğu aya göre kaç saat gece kaç saat gündüz uykusu uyuması gerektiğinin belirlenmesi gerekir. Aksi halde miniğiniz gündüz fazla uyuduğu için gece uyumak istemeyecektir.
Burun tıkanıklığı:
- Bebeklerin burun kanalları oldukça dardır. Bu nedenle sık sık burun tıkanıklığı sorunu yaşarlar. Ağızdan nefes alma yetenekleri henüz gelişmediği için burunları tıkanınca uyuyamayabilir hatta uykudan uyanabilirler.
Bazı sağlık sorunları:
- Bebeğinizin herhangi bir sağlık sorunu varsa, canı yanıyorsa veya ağrısı varsa mutsuz ve keyifsiz olacağı için uyumayı reddedebilir. Öncelikle uyuması için bu şikâyetinin ortadan kalkması ve sakinleşmesi gerekir. Bunlar;
- Kabızlık
- Reflü
- Ateş
- Pişik
- Soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklardan biri olabilir.
Oda ısısının uygun olmaması:
- Bebekler havası kuru olan, aşırı sıcak veya aşırı soğuk bir odada uyumakta zorlanırlar. Fazla sıcak bir ortam, yavrunuzun terleyip rahatsız olmasına yol açarken yeterli ısıya sahip olmayan bir oda ise vücut sıcaklığı düştüğü için onun üşümesine ve uykuya dalamamasına neden olur. Miniklerin uyudukları odanın sıcaklığı ve nem oranı düzenli olarak kontrol edilmeli, sıcaklığın 22-24 derece, nem oranının ise %40 ile %60 arasında kalmasına özen gösterilmelidir.
Kıyafet seçiminin yanlış olması:
- Bebeğiniz fazla dar, sıkı, vücudu sarıp sarmalayan, nefes almayan ve terleten bir kumaş yapısına sahip bir kıyafet ile uykuya gidiyorsa dalma süresi tahmininizden çok daha fazla uzayabilir. Onu rahatsız eden kıyafetler nedeniyle uyku problemi yaşayabilir.Yatak seçiminin uyku kalitesi üzerindeki etkisi yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de büyüktür. Çok sert veya çok yumuşak yataklar bebeklere uygun değildir. Yavrunuz bundan rahatsız olabilir, sık sık uyanabilir.
